Phổ Phong thực hiện dân chủ ở cơ sở theo Phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”

Thời gian qua, nhận thức về dân chủ và thực hiện dân chủ của các cấp uỷ, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn xã Phổ Phong có nhiều chuyển biến tích cực. Công tác kiểm tra, giám sát được tổ chức đảng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đạt được kết quả quan trọng. Thực hiện cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số, cài đặt phần mèm Sổ tay đảng viên điện tử có nhiều nỗ lực, sáng tạo. Công tác đối thoại, tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo và những phản ánh, kiến nghị chính đáng, hợp pháp của công dân được quan tâm. Tinh thần, thái độ phục vụ nhân dân, đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức có nhiều chuyển biến tích cực. Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng, tổ hòa giải ở cơ sở hoạt động có hiệu quả, phát huy được dân chủ trực tiếp của nhân dân tại cộng đồng dân cư.

Phát huy dân chủ trong xây dựng nông thôn mới:

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới ở xã Phổ Phong, thực tiễn thời gian qua cho thấy, phát huy dân chủ ở cơ sở có vai trò quyết định trong xây dựng nông thôn mới. Loại bỏ tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước; thực hiện phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm là giải pháp quan trọng để xã Phổ Phong về đích nông thôn mới vào năm 2020, cũng như xây dựng nông thôn mới nâng cao hiện nay. Trong các buổi họp lấy ý kiến nhân dân, cấp uỷ, chính quyền và các tổ chức chính trị - xã hội đều công khai để người dân trực tiếp tham gia bàn bạc, xây dựng kế hoạch đầu tư hạ tầng, từ khâu chuẩn bị dự án đến khi hoàn thành, nghiệm thu đưa vào sử dụng. Cùng với đó là đẩy mạnh tuyên truyền các mô hình, điển hình tiên tiến, sáng kiến, kinh nghiệm hay về xây dựng nông thôn mới trên các phương tiện thông tin đại chúng, qua hội nghị, các buổi sinh hoạt của các hội đoàn thể. Mỗi gia đình trong thôn đều được vận động, khuyến khích tham gia thực hiện nhiệm vụ chung của địa phương tùy theo khả năng, điều kiện của mình. Từ việc nhỏ như chung tay bảo vệ môi trường, tham gia các phong trào thể thao, văn hóa, văn nghệ, cho đến việc đóng góp như hiến đất, góp ngày công lao động, góp vật liệu làm đường giao thông nông thôn, không ai đứng ngoài cuộc cả. Các tổ chức trong hệ thống chính tri của xã chú trọng công tác tuyên truyền về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, giúp người dân hiểu đúng, đầy đủ về mục đích và ý nghĩa của chương trình xây dựng nông thôn mới ngay từ những ngày đầu bắt tay vào thực hiện nhiệm vụ này. Người dân nhận thức đầy đủ, rõ ràng về quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm, vai trò chủ thể, đồng thời là người hưởng thụ trong xây dựng nông thôn mới. Vì vậy, nhân dân tích cực đóng góp ngày công lao động, vật chất, tự nguyện hiến đất để làm đường giao thông nông thôn, xây dựng nhà văn hóa, các công trình công cộng. Qua đó, tình làng, nghĩa xóm trong cộng đồng dân cư ngày càng được vun đắp.

Xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã với tổng kinh phí đã thực hiện 66,2 tỷ đồng, trong đó nhân dân đóng góp ngày công, hiến đất trị giá 8,2 tỷ đồng, chiếm 12,3%. Đã thực hiện dồn điền đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng với diện tích 200,04 ha tại xứ đồng của 04 thôn (Gia An, Vĩnh Xuân, Hiệp An, Hùng Nghĩa), tạo điều kiện đưa cơ giới vào sản xuất, giảm chi phí đầu tư, tăng thu nhập cho người dân. 6/6 thôn trong xã đã xây dựng quy ước, hương ước; nội dung quy ước, hương ước hướng mọi người dân trong cộng đồng nêu cao tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, tích cực lao động, sản xuất, xoá đói giảm nghèo, làm giàu chính đáng; xây dựng nếp sống văn hoá; đấu tranh bài trừ các loại tệ nạn xã hội, hủ tục, tích cực tham gia giữ gìn an ninh trật tự ngay tại địa bàn khu dân cư. Thông qua cầu nối là Mặt trận và các hội đoàn thể, người dân đã chủ động tham gia bàn bạc, góp ý kiến, kiểm tra, giám sát quá trình huy động nguồn lực xã hội hóa trong thực hiện xây dựng nông thôn mới, đảm bảo minh bạch, công khai, tạo sự đồng thuận, tin tưởng trong cộng đồng dân cư.

Năm 2023 triển khai xây dựng nông thôn mới nâng cao, 6 thôn trong xã đã thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở trong việc bàn bạc, thống nhất chọn các tuyến giao thông nông thôn để xây dựng đường pêtông theo cơ chế tỉnh hỗ trợ xi măng, huyện hỗ trợ sỏi đá, người dân đóng góp ngày công và tiền mua cát. Nhờ có sự đồng thuận cao trong nhân dân nên 6 thôn đã xây dựng được 6,7 km giao thông nông thôn. Xã Phổ Phong hiện nay có nhiều khởi sắc, hệ thống kết cấu hạ tầng được đầu tư đồng bộ, đáp ứng yêu cầu sản xuất và đời sống của nhân dân. Nhiều mô hình sản xuất có hiệu quả đã được triển khai và bước đầu được nhân rộng. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3,29%, hộ cận nghèo giảm còn 7,37%. Hệ thống chính trị của xã được củng cố kiện toàn; vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng nông thôn mới nâng cao ngày càng được phát huy.

Phát huy dân chủ trong thực hiện Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc–Nam phía Đông, giai đoạn 2021 – 2025:

Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc – Nam (đoạn qua địa bàn xã Phổ Phong) có 05 thôn bị ảnh hưởng (Tân Phong, Hùng Nghĩa, Hiệp An, Gia An, Vĩnh Xuân) với chiều dài tuyến chính 4,31km. Xây dựng 03 khu tái định cư với tổng diện tích 14,6 ha; 02 khu cải táng mồ mả 388 ngôi mộ. Tổng số 435 hộ/748 thửa đất bị ảnh hưởng Dự án.

Xác định công tác giải phóng mặt bằng Dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam là nhiệm vụ chính trị quan trọng của địa phương, ngay từ khi triển khai thực hiện Dự án; Đảng ủy thành lập Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng Dự án; Tổ Tuyên truyền, vận động giải phóng mặt bằng; chỉ đạo UBND xã thành lập Tổ tư vấn giải quyết đơn thư, khiếu nại liên quan đến Dự án; Tổ công tác thực hiện bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư Dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam; ban hành quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ cho các thành viên. Ban Chỉ đạo, các tổ công tác cùng với hệ thống chính trị của xã và các thôn tập trung tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện đúng quy định pháp luật về xây dựng, đất đai, đảm bảo an ninh, trật tự; giữ nguyên hiện trạng về đất đai, kiến trúc, cây cối, hoa màu đối với diện tích thu hồi thực hiện Dự án, tránh trường hợp trục lợi chính sách liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng Dự án.

Để bàn giao mặt bằng đảm bảo đúng tiến độ theo kế hoạch; Đảng ủy lãnh đạo, chỉ đạo cả hệ thống chính trị của xã và các thôn phải thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở theo Phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Phát huy dân chủ tạo được sự đồng thuận của nhân dân, trong giai đoạn chuẩn bị triển khai xây dựng Dự án, Đảng ủy đã chỉ đạo chính quyền, Ủy ban MTTQ, các tổ chức chính trị – xã hội xã và các thôn phối hợp tổ chức các cuộc họp lấy ý kiến của tất cả hộ dân bị ảnh hưởng Dự án. Trên cơ sở ý kiến góp ý của nhân dân, các cơ quan, đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ thực hiện hoàn thành việc lập, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, xác định nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất của hộ dân để làm căn cứ xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ, giao đất tái định cư đảm bảo đúng quy định. Sau khi kiểm kê xong, xã tiến hành niêm yết công khai danh sách tại trụ sở UBND xã và tại nhà văn hóa các thôn đầy đủ thông tin cho người dân biết; nếu phát hiện những vấn đề gì chưa chính xác thì phản ảnh với cơ quan chức năng để kịp thời điều chỉnh.

Cùng với việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, công tác dân vận luôn được chú trọng thực hiện. Trọng tâm là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của các hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng dự án; lắng nghe, tiếp thu, giải quyết ý kiến phản ánh, kiến nghị của từng người sử dụng đất thấu tình đạt lý và đảm bảo đúng quy định của pháp luật.  

Phát huy dân chủ ở cơ sở, UBND xã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo hình thức tổ chức họp trực tiếp với người dân trong khu vực có đất bị thu hồi. Việc tổ chức lấy ý kiến đều được lập thành biên bản có xác nhận của đại diện UBND, Ủy ban Mặt trận, các hội đoàn thể xã và đại diện cá nhân, hộ gia đình có đất thu hồi để thực hiện Dự án. Ban Quản lý dự án và Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng tổng hợp ý kiến đóng góp bằng văn bản, ghi rõ số lượng ý kiến đồng ý, ý kiến không đồng ý, ý kiến khác đối với các phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã phối hợp với các cơ quan chức năng cấp trên tổ chức đối thoại với những trường hợp chưa đồng ý với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để hoàn chỉnh phương án trình UBND thị xã phê duyệt theo đúng quy định.

Nhờ thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở và công tác dân vận nên đến nay, xã Phổ Phong đã bàn giao 100% mặt bằng xây dựng xong 02 khu cải táng mồ mã (Triền núi Xương Rồng ở thôn Vĩnh Xuân diện tích 4.870,5m2, Rẫy Bằng ở thôn Hiệp An diện tích 1.629,9m2), 03 khu tái định cư: Đồng Cầu Thi diện tích 1,6ha, Đồng Máng 5,3ha (ở thôn Vĩnh Xuân), Đồng Gò Tre 7,1ha (ở thôn Hiệp An); bàn giao xong mặt bằng 36,91ha của tuyến chính với chiều dài 4,3 km.

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả quy chế dân chủ ở cơ sở theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”; trong thời gian đến, cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội các cấp cần thực hiện tốt một số giải pháp trọng tâm sau:

Thứ nhất, tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị, nhất là người đứng đầu về quan điểm “dân là gốc”; mọi chủ trương, chính sách phải xuất phát từ cuộc sống; đề cao vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của nhân dân trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội, xây dựng củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở ngày càng vững mạnh. Quán triệt và thực hiện nghiêm túc những nội dung liên quan đến dân chủ và thực hành dân chủ, nhất là tuyên truyền, phổ biến, triển khai Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở đến mọi tầng lớp nhân dân.

Thứ hai, thường xuyên đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; tăng cường quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân. Kịp thời cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước phù hợp với thực tiễn của địa phương, đáp ứng lợi ích, nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của nhân dân; đẩy mạnh thực hiện các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước và nhân rộng điển hình “Dân vận khéo”.

Thứ ba, tiếp tục nâng cao nhận thức, phát huy tinh thần trách nhiệm của cấp ủy đảng, các tổ chức trong hệ thống chính trị, nhất là người đứng đầu, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về dân chủ và thực hành dân chủ; cán bộ, đảng viên phải thật sự trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân và có trách nhiệm với dân. Đẩy mạnh việc thực hiện dân chủ ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ” và phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Thứ tư, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số, công tác phòng, chống tham nhũng và cải cách tư pháp; nâng cao đạo đức công vụ trong cán bộ, công chức, viên chức và thực hiện phương châm “Nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo chất lượng công việc và đạo đức công vụ của cán bộ, công chức.

Thứ năm, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ chính trị của địa phương, xây dựng vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc; đa dạng hoá các hình thức tập hợp nhân dân, hướng về cơ sở, chia sẻ khó khăn cùng cơ sở; phát huy vai trò của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội trong giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.

Qua thực tiễn ở địa phương cho thấy, việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” đã phát huy được vai trò, tiềm năng to lớn và sức sáng tạo của nhân dân trong việc tham gia thảo luận, bàn bạc, góp ý những chủ trương, công việc của địa phương; từ đó tạo thành sức mạnh tổng hợp thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh; cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân; góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Bầu không khí dân chủ trong Đảng và trong xã hội được mở rộng, tạo khí thế phấn khởi, khích lệ các tầng lớp nhân dân đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân. Điều đó được hiện thực hóa khi Quy chế dân chủ ở cơ sở được thực hiện một cách thực chất.

Nguyễn Đẹp – Thị ủy viên, Bí thư Đảng ủy xã Phổ Phong